Izabela Gass przyjrzała się czterem warszawskim tablicom upamiętniającym ważne postacie i wydarzenia z historii Polski i Węgier. Dzisiaj część pierwsza – tablica upamiętniająca Pála Domszky’ego!
***
Granitowa tablica o wymiarach 69×69 cm pamięci Paul Domszky’ego umieszczona jest na budynku przy ul. Nowogrodzkiej 36. Napis w języku polskim i węgierskim brzmi:
W tym miejscu stał dom, w którym w latach okupacji hitlerowskiej mieszkał Paul Domszky (1903 – 1974) z urodzenia Węgier, z serca Polak, Prezes Związku Węgrów w Polsce, niestrudzony badacz i krzewiciel kontaktów polsko-węgierskich, podczas wojny chronił i ratował Polaków.
Tablicę ufundowała Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.
Pál Domszky mieszkał w tym domu od 1933 r. Był działaczem społecznym, historykiem, prawnikiem, konsulem honorowym Królestwa Węgier w latach 1939 – 1945. Jeszcze przed wojną przyczynił się do sprowadzenia z Aleppo szczątków gen. Józefa Bema do rodzinnego Tarnowa. W czasie II wojny założył Związek Węgierski – organizację skupiającą obywateli Węgier żyjących na terenie Generalnej Guberni. Członkostwo w związku dawało pewne przywileje, np. łatwiejszy dostęp do produktów pierwszej potrzeby. Domszky współpracował z AK, wystawiał legitymacje dla osób pochodzenia żydowskiego, które umożliwiały ucieczkę na Węgry. Podczas powstania warszawskiego dostarczał powstańcom broń żołnierzy węgierskich stacjonujących pod Warszawą. W 1999 roku został pośmiertnie odznaczony przez prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi Rzeczpospolitej Polskiej.
