Przedstawiamy nasz nowy cykl badawczy, będzie to zbiór informacji o obiektach zbudowanych na Węgrzech przez polskich robotników, w ramach kontraktów zawieranych między Polską i Węgrami.
Informacje zostały opracowane przez Mieczysława Gawryszewskiego.
1. PAKS- elektrownia atomowa.
Od 1977 polska firma Budostal-2 brała udział w budowie czterech bloków energetycznych, zakres obowiązków firmy polegał na wykonaniu i montażu 15 tys elementów konstrukcji obudowy reaktorów-montażu 3.610 ton konstrukcji stropów na tych blokach- montażu 15.331 ton konstrukcji wież lokalizacyjnych.
Podczas tych prac zostało wykonane 724 km spawów, ułożone 88 tys. m3 betonu w konstrukcjach wież lokalizacyjnych i pionów komunikacyjnych. Ułożone zostało 1362 m3 murów i 21 tys. m2 tynków. W 1984 zostało zbudowane ujęcie wody i odbył się montaż wodociągu III i IV reaktora założono 2600 mb rur. o średnicy 3600mm. Firma zamontowała 245 tys. rusztowań. Przy budowie pracowało 200 polskich monterów, 70 murarzy, 50 cieśli oraz 100 osób innych profesji.
Przedstawiamy kolejny obiekt zbudowany na Węgrzech przez polskich robotników, w ramach kontraktów zawieranych między Polską i Węgrami w latach 70″ i 80″.
Budynek laboratorium dla Kontakta Alkatrészgyár, Budapest XX., na Helsinki út. Kubatura budynku: 60 000 m3. Okres wykonania: 1979- 1980. Generalny Wykonawca: CHEMOBUDOWA- Kraków. Budynek wykonany na podstawie projektów z częściową dostawa materiałów ze strony wykonawcy.
W sobotę 28 sierpnia na plaży w Balatonboglár odbył się Piknik Polonii Węgierskiej. Organizatorem imprezy był Ogólnokrajowy Samorząd Polski.
Dzięki SP XXII XXII. ker. Lengyel Nemzetiségi Önkormányzat Samorząd Narodowości Polskiej dzielnicy dzieci mogły wziąć udział w wielkim show Małego Teatrzyku pana Łukasza Bacha z Warszawy. Na ludowym placu zabaw dostępna była drewniana karuzela, dzieci mogły chodzić na szczudłach, rzucać piłkami do celu było też przeciąganie beczki, walki na drewniane szable i obuchy oraz przeróżne formy ozdabiania prac plastycznych, drewniane zabawy interakcyjne, drewniane układanki.
W międzyczasie serwowany był obiad, napoje!
Stowarzyszenie Polonia Nova kontynuując rozpoczętą równo rok temu tradycję polskiego pub quizu przeprowadziło konkurs wiedzy na temat znajomości polsko-węgierskich relacji w różnych dziedzinach: historii, Derenku i samorządności polskiej na Węgrzech, trochę kinematografii, jedno z pytań dotyczyło filmu Károlya Makka „Inne spojrzenie” z 1982 r., pierwszego węgierskiego filmu podejmującego temat miłości lesbijskiej, w którym zagrała Grażyna Szapołowska i Janina Jankowska-Cieślak.
Wielkim zainteresowaniem cieszyły się także stoiska prezentujące pracę instytucji prowadzonych przez OSP: Polskiego Ośrodka Kulturalno-Oświatowego, miesięcznika „Polonia Węgierska” i nasze stoisko Polski Instytut Badawczy i Muzeum w Budapeszcie, na nasze zaproszenie przyjechały z Polski przedstawicielki Archiwum Instytut Pamięci Narodowej. Stoisko cieszyło się bardzo dużym zainteresowaniem, dzieci wraz z rodzicami uczestniczyli w różnych konkursach historycznych, za które przyznawane zostały atrakcyjne nagrody edukacyjne: gry planszowe „Znaj znak”, „Miś Wojtek”, „Polskie Państwo Podziemne”, puzzle i komiksy.
Na scenie wystąpiła Nikolett Kohán ze swoim zespołem. Wykonali polskie przeboje z okresu międzywojnia. Imprezę prowadził DJ Marcin Mołotkin.
Ostatnia część naszego cyklu, podobnie jak pierwsza, zajmuje się bitwą i jej skutkami. Bitwa miała miejsce poza dzisiejszymi granicami Węgier. 9 sierpnia 1849 roku Józef Bem, który przejął dowództwo nad wojskami węgierskimi po Henryku Dembińskim, poniósł druzgocącą klęskę w walce z armią Juliusa Jacoba von Haynau pod Temeszwarem. Dużo mówi o wyniku bitwy fakt, że wojsko węgierskie poniosło tyle samo strat, co podczas kampanii zimowej w trakcie 8-10 starć. Siedemnastego sierpnia, cztery dni po kapitulacji pod Világos, Lajos Kossuth wręczył odznaczenia w Orszowie czterem polskim legionistom za zasługi w bitwie pod Temeszwarem. Odznaki otrzymali: por. Jan Madejski, który został rany aż 18 razy w walce; por. Feliks Miączyński, ułan; Michał Prażmowski, ułan; Ksawery Horodyńki, dowódca batalionu piechoty. Po upadku powstania węgierskiego Legion Polski rozwiązał się, ale jego żołnierze jako ostatni akt pomocy zabezpieczyli jeszcze drogę uciekających powstańców, którzy przekroczyli granicę turecką.
