26-27 lutego 1849 roku pod Kápolną rozegrała się jedyna dwudniowa bitwa powstania węgierskiego. Wojska cesarskie liczące 30 tysięcy żołnierzy pod naczelnym dowództwem marsz. Windisch-Grätza stanęły naprzeciw armii węgierskiej liczącej 36 tysięcy osób, wśród których walczyło także 120 żołnierzy II. Batalionu Polskiego. Bitwa zakończyła się porażką powstańców, w dużej mierze z powodu błędów gen. por. Henryka Dembińskiego, który w bliskim czasie został usunięty ze stanowiska naczelnego dowódcy. Według Artúra Görgeia, Dembiński miał plan działania, jednak nie 
przewidział, że coś może pójść nie po jego myśli, a tym samym nie był w stanie szybko zareagować na zmieniające się warunki. Polscy legioniści, mimo że było ich niewielu, zostali zapamiętani dzięki swojej bohaterskiej postawie. Kiedy wojska powstańcze wycofywały się przez most, zostały zaatakowane przez potężne siły austro-węgierskie. Wtedy garstka piechoty Hipolita Żółtowskiego podjęła walkę z armią carską, dzięki czemu powstańcy zdążyli bezpiecznie przejść przez most.
Balázs István
- źródło: Kovács István: „…Mindvégig veletek voltunk” – Lengyelek a magyar szabadságharcban. Budapest, Osiris, 1998
- Zdjęcia: Wikipedia
