„Polacy walczący podczas Powstania Węgierskiego 1848-49” cz. XI – bitwa pod Temeszwarem (9 sierpnia 1849)

Ostatnia część naszego cyklu, podobnie jak pierwsza, zajmuje się bitwą i jej skutkami. Bitwa miała miejsce poza dzisiejszymi granicami Węgier. 9 sierpnia 1849 roku Józef Bem, który przejął dowództwo nad wojskami węgierskimi po Henryku Dembińskim, poniósł druzgocącą klęskę w walce z armią Juliusa Jacoba von Haynau pod Temeszwarem. Dużo mówi o wyniku bitwy fakt, że wojsko węgierskie poniosło tyle samo strat, co podczas kampanii zimowej w trakcie 8-10 starć. Siedemnastego sierpnia, cztery dni po kapitulacji pod Világos, Lajos Kossuth wręczył odznaczenia w Orszowie czterem polskim legionistom za zasługi w bitwie pod Temeszwarem. Odznaki otrzymali: por. Jan Madejski, który został  rany aż 18 razy w walce; por. Feliks Miączyński, ułan; Michał Prażmowski, ułan; Ksawery Horodyńki, dowódca batalionu piechoty. Po upadku powstania węgierskiego Legion Polski rozwiązał się, ale jego żołnierze jako ostatni akt pomocy zabezpieczyli jeszcze drogę uciekających powstańców, którzy przekroczyli granicę turecką.

István Balázs

źródła:

http://www.bibl.u-szeged.hu/bibl/mil/1848/kronologia.html

https://www.tapiokultura.hu/index.php?option=com_content&view=article&id=649:egyuett-a-szabadsagert-jozef-wysocki-es-a-lengyel-legio&catid=16&Itemid=142

Kovács István: „Egy a lengyel a magyarral”. A szabadságharc ismeretlen lengyel hősei. Budapest, 2014.

Foto: Wikipedia

Battle_of_Temesvár_V._Katzler

2 grudnia

Pomnik przedstawia gen. Bema z ręką na temblaku. Dowódca został ranny w bitwie pod Szászváros, w wyniku czego konieczna była amputacja środkowego palca. Jednak Bem na tyle był zajęty walką i dowodzeniem, że podczas zabiegu nawet nie zsiadł z konia!
Kiedyś u stóp pomnika była wmurowana cegła z tarnowskiego domu, w który urodził się dowódca (taką informację nadal można znaleźć w sieci), jednak została ona przeniesiona z pomnika ponad 10 lat temu.
5