W maju 1849 roku powstał w Miszkolcu jednolity Legion Polski, którego dowódcą został Józef Wysocki (awansowany na generała dywizji). Oddział liczył ok 2600 żołnierzy: trzy bataliony piechoty, cztery kompanie ułanów i dwie części baterii. 31 maja 1849 roku Wysocki został mianowany dowódcą Armii Górnych Węgier.
Jednak nowa formacja Wysockiego nie jednoczyła wszystkich polskich żołnierzy – Legion Polski nie wziął udziału m.in. 13 czerwca 1849 roku w bitwie pod Csorną. W węgierskiej dywizji pod dowództwem płk. Györgya Kmety służył mjr. Lipót Zsurmay (urodzony pod nazwiskiem Leopold Surmacki). Bitwa skończyła się węgierskim zwycięstwem, a także śmiercią dowódcy wojsk austriackich, gen. dyw. Franza Wyssa. W pewnym momencie walk, huzarzy Zsurmayego zaatakowali kawalerię cesarską, w szeregach której walczyły dwa pulki ułanów z Galicji, składające się z wielu Polaków. Według anegdoty mjr. Zsurmay najpierw nie bronią, ale słowami zaatakował swoich rodaków, dziwiąc się jak Polacy, „dzieci narodu tęskniącego za wolnością”, mogą walczyć z „narodem bijącym się o wolność”.
István Balázs
źródła: http://www.bibl.u-szeged.hu/bibl/mil/1848/kronologia.html
Foto: Wikipedia
Kovács István: „Egy a lengyel a magyarral”. A szabadságharc ismeretlen lengyel hősei. Budapest, 2014.
